Fontanna Grzybek

„Grzybek”, jedyna w Ciechocinku fontanna solankowa, jest najbardziej rozpoznawalną obok tężni atrakcją w uzdrowisku. To nie tylko ozdoba uzdrowiska, miejsce wypoczynku i inhalacji, lecz także element ciągu technologicznego produkcji soli warzonej. Fontanna stanowi nadbudowę źródła solankowego zasilającego tężnie.

Z kielicha w kształcie grzyba ścieka solanka ze źródła nr 11, które zostało wywiercone w latach 1909-1911. Wykonawcą była firma M. Łempickiego. Potrzeba nowego źródła wynikała z tego, że ujęcie nr 1, które znajdowało się naprzeciwko budynku obecnej siedziby Uzdrowiska Ciechocinek S.A., ulegało częstym awariom. Od wielu lat wyłącznie solanka ze źródła nr 11 przeznaczona jest na potrzeby tężni i warzelni soli.

Nadbudowę źródła zaprojektował architekt Jerzy Raczyński. Po raz pierwszy fontanna została uruchomiona latem 1925 roku. Wykonana była z żelazobetonu. Jak podaje artykuł „Wiadomości Ciechocińskich” z 1925 roku: „Górna patera służy jako osadnik od piasku, stale towarzyszącemu solance i z niej spływa (…) bezpośrednio w formie kaskady do dolnej patery już po pozbyciu się piasku, skąd zostaje przepompowana na tężnie.” Dawniej wykorzystywano pompy ustawione w przepompowni znajdującej się w parku Zdrojowym. Obecny wodotrysk to szósta wersja „Grzybka”, bowiem obiekt co kilkanaście lat wymaga generalnego remontu.

Pierwotnie dolna patera była posadowiona na poziomie gruntu i ogrodzona płotem. Obecny kształt pochodzi z lat sześćdziesiątych. Podwyższono fontannę, zaprojektowano ławki dla kuracjuszy zażywających inhalacji. Wokoło zostały posadzone krzewy tamaryszku.

Umieszczona wewnątrz pompa pobiera wodę z piaskowców z głębokości około 400 metrów. Z tego ujęcia solanka jest pompowana rurami na tężnie. Tam poddawana jest procesowi stężania do prawie 29%. Potem znowu jest transportowana rurami do warzelni soli, gdzie się ją podgrzewa w panwiach. W ten niezwykle prosty, ale czasochłonny sposób powstaje skarb Ciechocinka – sól, szlam i ług leczniczy. Jak pisze dr hab. inż. Arkadiusz Krawiec: „W przypadku wody z otworu nr 11 obserwuje się także stopniowy spadek mineralizacji, co oznacza tendencję do wysładzania się wody z tego otworu.”

Charakterystyka solanki ze źródła nr 11: głębokość ok. 414 m, wydajność 1333 m³/godz., temperatura 16,3 C, stężenie ok. 5,6%. Jest to solanka chlorkowo-sodowa, bromkowa, jodkowa, żelazista.

Fontanna „Grzybek” pełni także funkcję leczniczą. To naturalne inhalatorium, gdzie odpoczywający kuracjusze wdychają powietrze bogate w związki mineralne i słuchają szumu spadającej solanki. Jest to najbardziej znane miejsce spotkań w uzdrowisku. Spod „Grzybka” wyruszają na zwiedzanie miasta turyści, bowiem stąd prowadzą trasy spacerowe po Ciechocinku.